ಕನ್ನಡ ನುಡಿಗಟ್ಟು ಸರಣಿ - ಸಂಚಿಕೆ ೩

 ನಮಸ್ತೆ.

   ಮಾತಿನ ನಡುವೆ ನುಡಿಗಟ್ಟು, ಗಾದೆಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದು ಒಂದು ಬಗೆಯ ಕಲೆಯೇ ಸರಿ. ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಂದರ್ಭ, ಸನ್ನಿವೇಶಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಇವುಗಳನ್ನು ಬಳಸುವವರು ಕಲಾವಿದರು!

  ನುಡಿಗಟ್ಟುಗಳ ಬಳಕೆ ತುಸು ಕಡಿಮೆಯಾದರೂ, ಅವುಗಳಲ್ಲೊಂದು ಸೊಗಸಿದೆ. ಆ ಸೊಗಸಿನ ಪರಿಚಯಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಆರಂಭಿಸಲಾದ ಸರಣಿಯಿದು.

ಪ್ರತೀ ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದಿಷ್ಟು ನುಡಿಗಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ಅರ್ಥ ಸಹಿತ ನೀಡುವ ಪುಟ್ಟ ಪ್ರಯತ್ನವಿದು. ಅಗತ್ಯವಿದ್ದಲ್ಲಿ ಉದಾಹರಣೆ ಹಾಗೂ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುವುದು. 

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ : ಕನ್ನಡ ನುಡಿಗಟ್ಟು ಸರಣಿ - ಸಂಚಿಕೆ ೨

  ಇವುಗಳನ್ನು ಕನ್ನಡ ಶಬ್ದಕೋಶದಿಂದ ಎರವಲು ಪಡೆಯಲಾಗಿದೆ. ವರ್ಣಮಾಲೆಯ ಕ್ರಮಾನುಸಾರವಾಗಿ ಪ್ರತೀ ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನುಡಿಗಟ್ಟುಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ದೈನಂದಿನ ಮಾತುಕತೆಯಲ್ಲಿ, ಬರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಇವುಗಳನ್ನು ಹಾಸುಹೊಕ್ಕಾಗಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸೋಣ.

                                                                        ಸಂಚಿಕೆ ೩

ಎದೆಯ ಮೇಲೆ ಕೈಯಿಟ್ಟು ಹೇಳು : ಪ್ರಮಾಣ ಮಾಡಿ ಹೇಳು

ಎಮ್ಮೆತಮ್ಮಣ್ಣ : ಮಂದಬುದ್ಧಿಯವ

ಎರಡು ನಾಲಗೆ : ಒಂದೊಂದು ಸಲ ಒಂದೊಂದು ರೀತಿ ಹೇಳುವುದು

ಎರಡುಬಗೆ : ದ್ರೋಹವನ್ನು ಚಿಂತಿಸು, ಭೇದ ಮಾಡು

ಎರಡೆಣಿಸು : ದ್ರೋಹವನ್ನು ಚಿಂತಿಸು, ಭೇದ ಮಾಡು

ಎಲ್ಲರ ಬಾಯಲ್ಲೂ ಇರು : ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿರು

ಎಲೆ ಎಂಜಲು ಮಾಡು : ನೆಪ ಮಾತ್ರಕ್ಕೆ ಊಟ ಮಾಡು

ಎಳ್ಳಷ್ಟು : ಅತ್ಯಲ್ಪ

ಎಳ್ಳುನೀರು ಬಿಡು : ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಋಣವನ್ನು ಕಡಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು, ಕೈಬಿಡು

ಏತಿಯೆಂದರೆ ಪ್ರೇತಿಯೆನ್ನು : ಹೇಳಿದ್ದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಹೇಳು

ಏಳನೆಯ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದವ : ಅವಸರಪಡುವವ

ಏಳು ಕೆರೆಯ ನೀರು ಕುಡಿದವ : ಬಹಳ ಅನುಭವಶಾಲಿ

ಒಂಟಿಕಾಲಿನ ಮೇಲೆ ನಿಲ್ಲು : ಬಹಳ ಕುತೂಹಲ/ಕಾತರದಿಂದಿರು

ಒಂದು ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬೆಣ್ಣೆ ಒಂದು ಕಣ್ಣಿಗೆ ಸುಣ್ಣ : ಪಕ್ಷಪಾತಮಾಡು

ಒಂದು ಕಾಲು ಒಳಗೆ, ಒಂದು ಕಾಲು ಹೊರಗೆ : ಗಡಿಬಿಡಿಯಲ್ಲಿರು, ಯಾವ ಪಕ್ಷಕ್ಕೂ ಸೇರದಿರು

ಒಗ್ಗರಣೆ ಹಾಕು : ಅತಿಶಯವಾಗಿ ಹೇಳು, ಇಲ್ಲದಿರುವುದನ್ನೂ ಬೆರೆಸಿ ಹೇಳು

ಒಡಕುಬಾಯಿ : ಗುಟ್ಟು ನಿಲ್ಲದ ಬಾಯಿ

ಒಡಕುಹಣೆಯವ : ದುರದೃಷ್ಟವಂತ, ಹತಭಾಗ್ಯ

ಒಣಜಂಬ : ವ್ಯರ್ಥ ಅಹಂಕಾರ

ಒಳಜಗಳ : ನಿಷ್ಫಲ ಹೋರಾಟ

ಒಣ ಪಾಂಡಿತ್ಯ : ರಸಗ್ರಹಣಮಾಡದ ಪಾಂಡಿತ್ಯ

ಒಣಹರಟೆ : ಪೊಳ್ಳುಮಾತುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಹರಟೆ, ಉಪಯೋಗವಿಲ್ಲದ ಹರಟೆ

ಒರೆಗೆ ಹೆಚ್ಚು : ಚೆನ್ನಾಗಿ ಪರೀಕ್ಷಿಸು

ಓಂ ಪ್ರಥಮ : ಮೊತ್ತ ಮೊದಲು

ಓಗೊಡು : ಪ್ರತ್ಯುತ್ತರ ಕೊಡು, ಒಪ್ಪಿಗೆ ಸೂಚಿಸು

ಓನಾಮ : ಪ್ರಾರಂಭದ ಪಾಠ

ಓಬಿರಾಯನ ಕಾಲ : ಬಹಳ ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲ

(ಇಲ್ಲಿ 'ಓಬಿ' ಪದವನ್ನು 'ಓಲ್ಡ್ ಬ್ರಿಟಿಷ್' ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಓಬಿರಾಯ ಅಂದರೆ 'ಓಲ್ಡ್ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ರಾಯ್') 

ಹೆಚ್ಚಿನ ಲೇಖನಗಳಿಗಾಗಿ ಭಿತ್ತಿ ಬ್ಲಾಗ್ ಓದಿ.